Postnatale depressie of matrescentie? Begrijp de verschillen en herken de signalen
- Lianne Slegers
- 26 mei
- 5 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 12 aug
Moederschap is een transitie, geen eindbestemming
Je bent bevallen. De baby is er. En iedereen verwacht dat jij straalt van geluk. Maar wat als je je helemaal niet zo voelt? Wat als je uitgeput bent, emotioneel op en twijfelt of je dit allemaal wel aan kunt?
Misschien vraag je jezelf af:“Heb ik een postnatale depressie? Of is dit gewoon normaal in deze nieuwe fase?”
Als Matrescence coach én counselor zie ik dit dagelijks. Veel vrouwen herkennen zich niet in het klinische beeld van een depressie, maar voelen zich wel compleet uit balans. Wat jij nu ervaart, kan een teken zijn van een postnatale depressie — maar het kan ook onderdeel zijn van jouw matrescentie: de diepgaande transitie die een vrouw doormaakt als ze moeder wordt.
Snel naar:
Wat is een postnatale depressie?
Een postnatale depressie (ook wel postpartum depressie genoemd) is een ernstige stemmingsstoornis die voorkomt bij vrouwen na de bevalling.
📊 Ongeveer 10 tot 15% van alle vrouwen ervaart een postnatale depressie. Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk hoger, omdat veel vrouwen uit schaamte of schuldgevoel geen hulp zoeken.
Kenmerken:
Aanhoudende somberheid
Schuldgevoelens
Extreme vermoeidheid
Moeite met genieten van je baby
Gedachten die je bang maken
💡 Herken je jezelf hierin? Wacht dan niet te lang. Een gesprek met je huisarts, verloskundige of coach kan je helpen helderheid te krijgen.
Wat is matrescentie?
Matrescentie is de psychologische, fysieke en sociale transitie van vrouw naar moeder. Vergelijkbaar met adolescentie: intens, vormend en vaak verwarrend.
Gevoelens die erbij horen:
Twijfel over je identiteit
Schuldgevoel
Emotionele intensiteit
Verlies van controle
Postnatale depressie vs. matrescentie
Risicofactoren voor een postnatale depressie
Gebrek aan steun
Hormonale schommelingen
Traumatische bevalling
Eerdere psychische klachten
Perfectionisme
💡 Het ontstaan is complex. Zelfs met risicofactoren krijgt niet iedereen een depressie — en omgekeerd.
Symptomen van een postnatale depressie
Emotioneel:
Leegte, verdriet
Prikkelbaarheid
Schuld, angst
Fysiek:
Slapeloosheid
Geen eetlust
Lichamelijke spanningen
Hechting:
Moeite met band baby
Geen blijdschap bij contact
💡 Uitputting maakt alles zwaarder. Samen kijken naar rustmomenten (hoe klein ook) kan al lucht geven. Download gratis de one pager 'Eerste Hulp bij Uitputting'
Wanneer is het tijd om hulp te zoeken?
Je voelt geen verbetering
Je functioneert niet meer normaal
Je hebt zorgwekkende gedachten
Je voelt je een last
Diagnosestelling
Een diagnose kan alleen gedaan worden door een arts of psycholoog. Een coach of POH kan je doorsturen indien van toepassing.
EPDS (vragenlijst bij huisarts)
Verwijzing naar POH-GGZ of psycholoog
Context en verhaal zijn essentieel
Je hebt geen officiële diagnose nodig om serieus genomen te worden.
Erkenning en normalisering van matrescentie
Het is belangrijk om de ervaringen binnen matrescentie serieus te nemen, zonder ze meteen te labelen als ‘stoornis’ of ‘afwijking’. Veel vrouwen hebben simpelweg behoefte aan erkenning, rust, en ruimte om te wennen aan hun nieuwe rol.
Praktische tips voor zelfzorg en zelfcompassie
Laat het ‘moeten’ los — goed genoeg is écht goed genoeg
Zorg dat je elke dag één moment hebt dat helemaal voor jou is (hoe kort ook)
Bespreek je innerlijke beleving met iemand die luistert zonder te fixen
Voel je je overspoeld? Neem pauze van goedbedoelde adviezen van buitenaf
Plan herstel, net zoals je voeding of slaap plant
De rol van partner, familie en omgeving
Als je omgeving begrijpt dat je niet ‘de oude’ hoeft te worden, maar bezig bent jezelf opnieuw uit te vinden, ontstaat er meer ruimte en minder druk.
🧭 Matrescentie is geen probleem om op te lossen. Het is een proces om in te groeien. Coaching kan je helpen om die groei bewust en krachtig vorm te geven.
Impact van sociale media en het ideaalbeeld van moederschap
Op Instagram zie je stralende moeders met perfect gekamde baby's en opgeruimde huizen.Maar die foto's vertellen niet wat er achter de schermen gebeurt.
De druk om ‘perfect’ te zijn
Sociale media versterken het idee dat je altijd dankbaar, verzorgd en emotioneel beschikbaar moet zijn. Maar dat beeld is niet realistisch — en al helemaal niet helpend als je net bevallen bent.
Wat we zelden zien: moeders met wallen, huilmomenten in de keuken, of een kraamweek waarin niets liep zoals gepland. En toch is dat voor de meeste vrouwen de werkelijkheid.
Digitale detox en echtheid als helende kracht
Soms helpt het om bewust afstand te nemen van de online wereld. Meer offline verbinding, meer realistische gesprekken, minder vergelijking. Dus gooi die Instagram er even een paar weken (of langer) af.
Iedere vrouw is uniek, en verdient unieke ondersteuning
Geen enkele moeder is hetzelfde. Geen enkele bevalling verloopt identiek. En geen enkele postpartumperiode voelt hetzelfde aan.Daarom bestaat er ook geen standaardoplossing of één juiste weg.
Wat voor de één voelt als een kleine aanpassing, kan voor de ander een existentiële zoektocht zijn. Sommige vrouwen vinden rust in structuur, anderen in loslaten. Sommigen willen praten, anderen juist ruimte om te voelen.
Wat wél universeel is:
Je verdient het om serieus genomen te worden. Om je verhaal te mogen delen zonder dat iemand het wegwuift met: “Dat hoort er nou eenmaal bij.”
🤍 Wil je samen onderzoeken wat jij nodig hebt om meer rust, balans of helderheid te voelen? Plan vrijblijvend een gratis kennismakingsgesprek. Je hoeft het niet alleen te doen.
Hulplijnen, bronnen en ondersteuning in Nederland
Soms helpt het al enorm om te weten dat er hulp ís — en dat je niet hoeft te wachten tot “het echt misgaat” voordat je daar gebruik van mag maken.
Directe hulp en advies:
Huisarts of verloskundige – eerste aanspreekpunt bij zorgen of vragen
Kraamzorgorganisaties – vaak ook inzetbaar na de kraamtijd
Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) – gratis advies en begeleiding
Jouw GGD – preventieve ondersteuning en consultatiebureaupsychologen
MIND Korrelatie – gratis telefonisch advies bij psychische klachten📞 0900-1450 | www.mindkorrelatie.nl
Fiom – hulp bij gevoelens rondom ouderschap en zwangerschap
Aanvullende begeleiding & coaching:
Gespecialiseerde postpartumcoaches en matrescence counselors (zoals ik 😉)
Online platforms zoals:
📌 Binnenkort verschijnt ook mijn verdiepende artikel over preventie van mentale uitputting na de bevalling – houd deze pagina dus in de gaten!
Conclusie: Je bent niet alleen – en je bent al zeker niet ‘gek’
Je bent aan het veranderen. En verandering doet soms pijn. Maar je bent niet gebroken. Je groeit.
💬 Klaar voor de volgende stap?
Plan jouw gratis kennismakingsgesprek of ontdek welke vorm van ondersteuning bij jou past.
Veelgestelde vragen (FAQ)
1. Wat is het verschil tussen baby blues en een postnatale depressie?
Baby blues zijn normale stemmingswisselingen die vaak binnen twee weken na de bevalling vanzelf verdwijnen. Een postnatale depressie duurt langer, is intenser en belemmert je dagelijks functioneren.
2. Kan een postnatale depressie ook maanden na de bevalling beginnen?
Ja. De klachten kunnen ook pas na drie, zes of zelfs twaalf maanden ontstaan. Zeker als er sprake is van langdurige overbelasting of onverwerkte ervaringen.
3. Is het normaal dat ik me soms spijtig voel over het moederschap?
Ja, dat is menselijk. Spijt is geen taboe — het zegt vaak iets over de druk, verwachtingen of het gemis van je oude leven. Het betekent niet dat je geen liefde voelt voor je kind.
4. Hoe kan ik als partner helpen?
Luisteren zonder advies te geven, taken overnemen zonder oordeel, en ruimte creëren voor echte gesprekken. En misschien wel het belangrijkste: erkenning geven dat deze fase zwaar mag zijn.
Opmerkingen